Pilarka łańcuchowa to narzędzie używane nie tylko przez profesjonalnych pilarzy pracujących w lesie, coraz częściej pojawia się ona w gospodarstwach domowych, zwłaszcza takich z przydomowym ogródkiem czy częścią warsztatową właściciela. To sprzęt pomocny w utrzymaniu ogrodu, przygotowaniu opału do kominka, a także pozwalający wykonać wiele napraw i przeróbek wokół domu. Zatem  piły spalinowe cieszą się sporym gronem odbiorców, coraz też więcej osób zaznajamia się z ich specyfiką i prawidłowym użyciem, gwarantującym długą eksploatację. 

Do dyspozycji użytkowników są piły łańcuchowe elektryczne. Do podstawowych zalet zalicza się ich niską wagę, zatem manewrowanie sprzętem, nawet przy pracach trwających długo jest ułatwione. Ich naczelną zaletą jest również to, że generują znacznie mniejszy hałas od modeli spalinowych, a z zasady obsługa takich modeli jest prosta i intuicyjna. Jako wadę użytkownicy mogą postrzegać konieczność podłączenia piły do prądu i prowadzenia za sobą przewodu, który przy braku wprawy, może się plątać. Jednak podłączenie do prądu sprawia, że maszyna nie generuje spalin, a mając w zasięgu gniazdko elektryczne jest w każdej chwili gotowa do użycia, bez uzupełniania baku paliwa. Piła taka również generuje mniejsze wibracje od siostrzanej, spalinowej konstrukcji. Jednak też przeznaczona jest do prac o mniejszej intensywności. Można ją wykorzystać do przycinania gałęzi i krzewów w ogrodzie, a także przygotowania opału. Przy cięciu całych pni drzew, piła może nie zdać egzaminu. 

Piła spalinowa to specjalista do prac dużego kalibru. Najlepsze z nich pracują przy wycince drzew w lasach. Do cięższych prac piły te są wyposażone w dłuższe prowadnice, co pozwala na cięcie odpowiednio grubych pni drzew. Naczelną zaletą tego sprzętu jest jego mobilność. Wystarczy pełen bak paliwa, a piła będzie pracować w każdych warunkach. Nie mniej takie piły charakteryzuje większa od elektrycznych masa, a także generują hałas niejednokrotnie tak duży, że wymaga się używania w trakcie wycinki specjalnych ochraniaczy na uszy. Mimo, że piły takie emitują spaliny, to wiele z nich posiada funkcję oczyszczania spalin. Urządzenia często też wyposaża się w tzw. łatwy rozruch czy tłumienie wibracji. Wśród pił spalinowych wyróżniamy też modele większe, przeznaczone do intensywnej pracy ciągłej, jak i modele po prac lekkich, które również mają mniejszą masę, na przykład 3 kg. 

Zasady eksploatacji pił łańcuchowych

Po zakupie urządzenia, niezależnie, czy jest to elektryczny sprzęt czy spalinowy, dobrze jest się zapoznać z instrukcją obsługi, która wskaże użytkownikowi prawidłową eksploatację urządzenia i koniecznych przeglądów, aby służyło ono długie lata. O ile poszczególne zalecenia, przy różnego rodzaju sprzęcie, mogą się różnić, o tyle, każda z pił, niezależnie od jej typu i rodzaju wymaga okresowego przeglądu i ostrzenia łańcucha. To najważniejszy element w pile odpowiedzialny za cięcie i jego dobry stan pozwala na sprawną pracę. Zatem kiedy należy przeprowadzić ostrzenie łańcucha piły i jakie symptomy świadczą o tym, że już należy to wykonać? 

Pracując jakiś czas z użyciem własnej pilarki łańcuchowej, mamy już pewne spostrzeżenia dotyczące jej pracy, dlatego gdy zauważymy pewne odchylenia od prawidłowego zachowania się maszyny, trzeba wzmóc czujność. Gdy zauważymy takie objawy jak trudniejsze “wchodzenie” piły w materiał, wymagające większego wysiłku pilarza niż wcześniej, albo to, że zamiast grubych wiórów, spod łańcucha wyskakują drobno zmielone, czy też piła zacina się, nierówno pracuje, znaczy to, że przyszedł czas na sprawdzenie stanu łańcucha w pilarce. W zależności od poczynionych obserwacji, należy łańcuch naostrzyć (lub nawet wymienić).

Jako pierwsze sprawdzamy stan ostrzy, jeśli są zużyte do znacznika, łańcuch należy wymienić. Jeśli nie – prawdopodobnie czeka go ostrzenie. Kolejno oględzinom poddajemy prowadnicę, to drugi w kolejności, po łańcuchu element najszybciej zużywający się w piłach łańcuchowych, zwłaszcza wówczas, gdy łańcuch jest rzadko smarowany. Prowadnica nie ma prawa być rozdwojona, jeśli tak się dzieje – nadaje się ona do wymiany, zużyta prowadnica powoduje, że łańcuch z niej będzie spadał podczas pracy. Przyczyną spadania łańcucha może też być uszkodzona zębatka napędowa łańcucha. Uszkodzona, może też podczas pracy uszkodzić prowadnicę, powodując spustoszenie w maszynie. Kolejno naszą uwagę powinno przykuć mocowanie prowadnicy do pilarki, szpilki mocujące nie mają prawa być zgięte czy ułamane. W zadowalającym stanie musi też być gwint. Jeśli któraś ze szpilek lub gwint są uszkodzone, używanie takiego sprzętu stanowi zagrożenie dla operatora, zatem należy udać się z pilarka do serwisu, gdzie fachowcy umocują prawidłowo prowadnicę. Lepiej nie robić tego na własną rękę

Gdy każdy z wyżej wymienionych elementów przeszedł pomyślnie oględziny, znaczy to, że łańcuch piły trzeba naostrzyć. Ostrzenie łańcucha do piły można przeprowadzić samodzielnie lub oddać sprzęt do serwisu. Na początek zajmiemy się pierwszą opcją i postaramy się wyjaśnić jak ostrzyć łańcuch w pile.

 

Jak naostrzyć łańcuch do piły – potrzebne narzędzia

Ostrzenie piły łańcuchowym pilnikiem. Gdy chcemy przeprowadzić ostrzenie łańcucha pilnikiem potrzebny nam będzie w tym celu pilnik okrągły, który wykorzystamy do ostrzenia zębów tnących. Średnica pilnika zależeć będzie od rodzaju łańcucha jaki jest w pilarce, informację o tym powinieneś znaleźć w dokumentach dołączonych do zakupionego urządzenia. Zatem jaki pilnik do łańcucha zastosować, jeśli nie masz żadnych informacji na ten temat? Możesz się kierować następującymi parametrami:

• 4,0 mm do łańcuchów z podziałką 1/4″ oraz 3/8″ (o niskim profilu)
• 4,5 mm do łańcuchów z podziałką 3/8″ – wąski rzaz (Microlite, SpeedCut)
• 4,8 mm do łańcuchów z podziałką .325″
• 5,0 mm do łańcuchów z podziałką 3/8″ i .404″
• 5,5 mm do łańcuchów z podziałką 3/8″ i .404″

Bywa też, że w przypadku sporego zużycia łańcucha dobrze jest zastosować dwa pilniki o zbliżonej, ale jednak innej średnicy, np. 4,0 na przemian z 4,5.

Kolejnym narzędziem potrzebnym jest pilnik płaski, który służy do przytępienia ograniczników cięcia. Przyda się również uchwyt lub imadło do ustabilizowania prowadnicy podczas ostrzenia, a także prowadnik pilnika, zapewniający utrzymanie prawidłowej pozycji pilnika w trakcie ostrzenia. W sklepach są dostępne prowadniki 2w1 pozwalające na jednoczesne ostrzenie zębów tnących i skracanie ograniczników zagłębiania. Gdy mamy już w zasięgu ręki wszystkie narzędzia, pierwszą sprawą jest oczyszczenie pilarki z brudu i wiórów. Jeśli łańcuch jest słabo napięty, należy poprawić napięcie. Do wykonywania wszystkich czynności najlepiej jest użyć rękawic roboczych, aby uchronić się przed przypadkowym skaleczeniem, a przed rozpoczęciem procesu ostrzenia, należy prowadnice umieścić w imadle i włączyć hamulec łańcucha. 

Jak ostrzyć łańcuch piły – opis

Przykładając okrągły pilnik do zęba piły, należy zwracać uwagę na to, aby ⅕ jego wysokości był ponad wierzchołkiem zęba piły, a kąty ostrzenia łańcucha wynosiły wartości według zaleceń producenta sprzętu. Ponadto, dla zachowania dłuższej żywotności pilnika, należy go co jakiś czas obracać, aby zużycie jego powierzchni było równomierne. A przykładając do zęba piły, ostrzenie następuje, gdy poruszamy pilnikiem “od siebie”.

Do zachowania prawidłowego kąta ostrzenia i tym samym ułatwienia procesu ostrzenia dobrze jest użyć prowadnika lub ostrzałki ramkowej. Prowadnik ma wyryte linie oznaczające kąty ostrzenia, podczas ostrzenia należy je ustawić równolegle do prowadnicy.

Jeśli podczas ostrzenia zauważymy uszkodzenia powierzchni któregoś z zębów, należy go ostrzyc tak długo, aż nierówności zostaną zeszlifowane. Dobrze jest też pilnować jednakowej długości półek zębów tnących, wpływają one na równa pracę łańcucha. Przy ostrzeniu należy zachować nie tylko precyzję, ale też systematykę. Najpierw naostrz zęby łańcucha prawe, a kolejno obróć pilarkę i po kolei ząb za zębem szlifuj zęby lewe. Jeśli nie masz wprawy w ostrzeniu łańcucha pomocnym może okazać się przyrząd do ostrzenia łańcucha jakim jest ostrzałka ręczna montowana na prowadnicy. Za jej pomocą bez trudu zachowasz właściwe kąty ostrzenia. 

 

Ostrzenie łańcuchów, a regulacja ogranicznika wysokości

Regulację ogranicznika wysokości należy przeprowadzać co 3 do 4 ostrzeń łańcucha. Jest to o tyle ważne, że za mała wysokość będzie powodować tworzenie podczas cięcia pyłu zamiast trocin, co jest znacznie bardziej uciążliwe dla pilarza, a odległość zbyt duża będzie powodować blokowanie się łańcucha. Regulację taką wykonujemy używając pilnika płaskiego i przymiaru, w którego szczelinie umieszczamy jeden z ograniczników. Płaszczyzna przymiaru musi mieć taką samą wysokość, jak ogranicznik wysokości. Jeśli jest on wyżej, należy go spiłować pilnikiem do wyrównania płaszczyzn. Podobnie jak przy piłowaniu zębów łańcucha, piłujemy ruchem “od siebie” uważając przy tym, aby nie zmienić kształtu występu antyodbiciowego.

Ręczne ostrzenie łańcucha piły spalinowej to niełatwe zadanie, dlatego jeśli nie masz w nim wprawy, zalecamy trening na zużytym łańcuchu albo wykorzystanie specjalnej ostrzałki do łańcuchów piły łańcuchowej. 

Maszynka do ostrzenia łańcucha

Urządzenie do ostrzenia łańcuchów może być ręczne lub elektryczne. Zaletą ostrzałek manualnych jest ich niska cena, a także to, że używając piłę łańcuchową w miejscach, gdzie nie ma dostępu do energii elektrycznej, na stanowisku pracy możemy w razie potrzeby również przeprowadzić ostrzenie łańcucha. Kupując takie urządzenie warto zwrócić uwagę, aby było wyposażone w prowadnicę, która pozwoli zachować właściwy kąt ostrzenia. Przyrządy te często też mają ograniczniki głębokości ostrzenia. Znacznie wydajniej jednak przebiega ostrzenie łańcucha piły ostrzałką elektryczną. Nadal jest to dość długi proces, bo ostrzenie każdego zęba trzeba wykonać oddzielnie i ostrzenie łańcucha w, na przykład, 4 sekundy jest niemożliwe, ale elektryczne urządzenie proces znacznie przyspiesza, a dodatkowo możemy liczyć na większą precyzję operacji.

Zatem jak naostrzyć łańcuch w pile spalinowej za pomocą elektrycznej ostrzałki? Pierwszą operacją jest zdjęcie łańcucha z pilarki, a kolejno umieszczenie go w prowadnicy szlifierki. Łańcuch należy ustawić w taki sposób, aby tarcza do ostrzenia łańcuchów opuszczana w kierunku łańcucha trafiała na najkrótszy z zębów. Kolejną czynnością jest ustawienie kąta ostrzenia, który odpowiada rodzajowi łańcucha naszej pilarki. Nie będziemy tu opisywać jak ten kąt się dobiera, więc jeśli interesuje Cię ostrzenie łańcucha piły spalinowej i nie wiesz jaki kąt wybrać, odsyłamy do początku tekstu. Temat został tam szczegółowo omówiony przy opisywaniu ostrzenia łańcucha pilnikiem. Ustawiając właściwy kąt naszej szlifierki, zwracamy uwagę na podziałkę kątową umieszczoną na prowadnicy, ułatwia ona ustawienia. Po dokonaniu ustawień blokujemy ogranicznik i możemy przystępować do ostrzenia łańcucha. Ostrzenie pił łańcuchowych odbywa się w ten sposób, że po kolei, do każdego zęba łańcucha opuszczamy tarczę i szlifujemy jego powierzchnię i tak jeden za drugim, wszystkie zęby lewostronne. Kolejno prowadnicę przekręcamy w druga stronę, ustawiamy pod dokładnie tym samym kątem co wcześniej i przystępujemy do ostrzenia zębów prawostronnych. 

Ostrzenie łańcucha piły motorowej na tym jednak się nie kończy, bo należy jeszcze przeprowadzić wyrównanie ograniczników i nie ma na to innej metody niż ręczna, z użyciem płaskiego pilnika. Problem również został opisany wcześniej. Po wykonaniu wszystkich opisanych czynności, czas na założenie naostrzonego łańcucha na prowadnicę piły łańcuchowej. Trzeba przy tym zwrócić uwagę na prawidłowe jego napięcie. Prawidłowo założony łańcuch daje się odciągnąć od prowadnicy w jej części środkowej na odległość około 1 cm. Występujące większe luzy należy zlikwidować napinając łańcuch przeznaczonym do tego pokrętłem lub śruba regulacyjną. 

 

Usługowe ostrzenie łańcucha – cena

Większość użytkowników pilarek łańcuchowych z ostrzeniem łańcuchów radzi sobie we własnym zakresie. Jednak nie ma przeciwwskazań, zwłaszcza będąc posiadaczem piły łańcuchowej renomowanego producenta oferującego pełen serwis swoich urządzeń, aby skorzystać z usług serwisu. Nie ma w tym momencie żadnego znaczenia czy chodzi o ostrzenie łańcucha piły spalinowej czy elektrycznej cena będzie w tym wypadku ustalona przez serwis producenta. I choć nie znamy poszczególnych cen różnych producentów, jesteśmy pewni, że ta usługa nie będzie droga, a jednocześnie da pewność, że odpowiednio serwisujemy swoje urządzenie i dzięki temu przedłużamy jemu i jego podzespołom (w tym wypadku łańcuchowi) czas eksploatacji. W niezależnym punkcie usługowym, który może naostrzyć łańcuch dowolnego producenta ceny takiej usługi zaczynają się już od 10 PLN.