Podłoga na gruncie to bardzo często spotykane rozwiązanie w domach jednorodzinnych, które są pozbawione podpiwniczenia. Jej wykonanie nie jest bardzo skomplikowane, ale podczas pracy warto zadbać o szczegóły. Inaczej podłoga będzie narażona na zawilgocenie, odczuwalny może być również płynący od niej nieprzyjemny chłód. Jak zaplanować wszystko krok po kroku?

 

Czym jest podłoga na gruncie?

Podłoga na gruncie spotykana jest w starym domu, a także w nowym budownictwie. Wykonuje się ją nie tylko w budynkach mieszkalnych, ale też innych miejscach: Piwnicach, garażach oraz magazynach. Tego typu podłoga powinna być wykonana z kilku warstw, ponieważ wtedy ciepło z wnętrza pomieszczenia nie ucieka do gruntu. Ciekawe jest to, że coraz więcej osób decyduje się na takie rozwiązanie. Wynika to m.in. z tego, że na popularności wciąż zyskują projekty domów bez piwnicy. W ich przypadku posadzka na gruncie jest jednocześnie podłogą kondygnacji mieszkalnej (jest położona najbliżej podłoża).

Wylewka na gruncie ma kilka istotnych zalet:

• Jest łatwa w wykonaniu na odpowiedniej glebie,

• jej zaprojektowanie i zrobienie zwykle nie wiąże się z dużym wydatkiem,

• sprawdza się w budynkach o regularnej bryle,

• prawidłowo wykonana zapewnia dobrą ochronę przed działaniem wilgoci, a także uciekaniem ciepła z budynku.

Zanim zdecydujemy się na podłogę na gruncie, musimy poznać też jej wady. Prawdopodobnie najistotniejszą jest długi czas wykonania. Poza tym konieczne jest zadbanie o szczegóły, gdyż każdy, nawet najmniejszy błąd może przyczynić się np. do zawilgocenia lub pękania posadzki.

 

Podłoga na gruncie – warstwy

Sprawdzając, jaki przekrój ma podłoga na gruncie, zauważymy kilka warstw. Zazwyczaj są to:

• Podsypka – jej grubość to ok. 15 – 30 cm, powinno się ją ułożyć na równym i stabilnym podłożu. Warstwa ta może składać się z mechanicznie zagęszczonego piasku lub żwiru. Najważniejsze jest to, aby posypka była sztywna i zwarta. Jeśli będzie ona nieodpowiednio zagęszczona, po pewnym czasie prawdopodobnie zacznie osiadać i mogą pojawić się pęknięcia (zarówno na samej posadzce, jak i jej styku ze ścianami).

• Chudy beton – inaczej betonowa posadzka, jej grubość to ok. 10 cm. Zazwyczaj warstwa jest zbrojona, istotna jest nie tylko jej grubość, ale również jakość. Zaleca się, aby stosować beton przynajmniej klasy C 12/15.

• Izolacja przeciwwilgociowa – jest niezbędna, ponieważ gwarantuje ochronę przed działaniem wilgoci z ziemi. Izolacja przeciwwilgociowa podłogi na gruncie przeważnie jest wykonywana z podkładowej papy. Często wykorzystuje się także folię polietylenową, jej grubość powinna wynosić minimum 0,3 mm. Ważne jest, aby przeciwwilgociowa izolacja posadzki na gruncie była połączona w jednym poziomie z izolacją poziomą ścian, powinna to być ok. 17 cm zakładka. To warstwa, która musi być wykonana starannie

• Izolacja termiczna – jej grubość jest uzależniona od sposobu, w jaki ogrzewany jest budynek. Warstwa zapobiega nadmiernym ubytkom ciepła z pomieszczenia, jest zbudowana przede wszystkim ze styropianu. Jeżeli jest to podłoga na gruncie z ogrzewaniem podłogowym, zalecana grubość izolacji termicznej to 20 cm. W innym przypadku warstwa może być nieco cieńsza (15 cm).

• Folia polietylenowa – folia pod wylewkę na gruncie zabezpiecza przed przenikaniem jastrychu w łączenia znajdujące się pomiędzy styropianowymi płytami. To warstwa poślizgowa.

• Podkład – wykonuje się go zazwyczaj z jastrychu cementowego, który jest odporny na uszkodzenia mechaniczne i działanie wilgoci, a dodatkowo bardzo trwały. W jego przypadku konieczna jest dylatacja posadzki na gruncie, czyli specjalna szczelina chroniąca przed skutkami napierania podkładu na ściany. Nie jest to obowiązkowe, jeśli podkład zostanie zrobiony z jastrychu anhydrytowego. Choć nie wymaga on dylatacji, jest mniej trwały w porównaniu do jastrychu cementowego. Innym rozwiązaniem jest położenie płyt gipsowo-kartonowych, ewentualnie gipsowo-włóknowych. Są one lekkie, a tym samym łatwe w montażu. Jako podkład może sprawdzić się również wylewka samopoziomująca zapewniająca równą i gładką powierzchnię (nie wymaga dodatkowego formowania).

 

Grubość podłogi na gruncie

Łączna grubość warstw podłogi na gruncie to przeważnie 22 – 31 cm. Określenie tego jest bardzo istotne, bo wtedy można z łatwością określić wysokość okien, drzwi, podłączenia wody do baterii czy miejsc montażu gniazdek elektrycznych. Wykonanie podłogi możemy zlecić fachowcom, ale nic nie stoi na przeszkodzie, żeby zrobić to samodzielnie. W ten sposób sporo zaoszczędzimy, a przy okazji zdobędziemy nowe umiejętności, które mogą okazać się przydatne w przyszłości.

Wykonanie podłogi na gruncie krok po kroku

Jak zrobić wylewkę betonową na ziemi? Najpierw musimy dobrze przygotować grunt, a więc oczyścić go z humusu (żyznej warstwy) i wyrównać. Następnie układamy podsypkę, robi się to pomiędzy ścianami fundamentowymi lub między ławami fundamentowymi (jeżeli ma to być posadzka w piwnicy na gruncie). Bardzo często poszczególne warstwy podsypki trzeba ubić, choć niekiedy zastosowane kruszywo tego nie wymaga. Potem przechodzimy do położenia gęstej mieszanki betonowej. Możemy przygotować ją sami w betoniarce lub zamówić gotowy beton, przy czym w przypadku drugiego rozwiązania należy określić, jak dużo mieszanki potrzebujemy. Może być przy tym przydatny dalmierz laserowy pozwalający na obliczenie pola powierzchni. Kolejna warstwa to izolacja przeciwwilgociowa. Trzeba połączyć ją z poziomą izolacją ścian fundamentowych. W sytuacji, gdy poziom wód gruntowych jest wysoki, na tym etapie należy dodatkowo zadbać o izolację wodochronną (dotyczy to przede wszystkim podłogi na gruncie w piwnicy). Układanie izolacji przeciwwilgociowej nie jest trudne, gdyż wylany wcześniej beton tworzy gładką powierzchnię. Kolejny krok to zabezpieczenie posadzki przed uciekaniem ciepła z wnętrza budynku. Musimy wykonać izolację termiczną w taki sposób, aby współczynnik przenikania ciepła podłogi na gruncie nie przekraczał 0,45 W/(m2·K). Następnie kładziemy folię, a później zajmujemy się podkładem.

Tak jak już zostało wspomniane, sposobów na wykonanie podkładu jest kilka. Jastrych cementowy lub anhydrytowy powinien tworzyć warstwę o grubości 4 – 5 cm, czasami wymaga dodatkowego wzmocnienia, do czego przyda się siatka zbrojąca. Ze względu na to, że tradycyjny podkład często trudno jest wyrównać, możemy zrobić na nim wylewkę z masy samopoziomującej. Jej grubość to ok. 1 cm i przydaje się, gdy na podłodze chcemy ułożyć panele czy wykładziny. Jeżeli zdecydujemy się na płyty, np. gipsowo-kartonowe, powinniśmy ułożyć je na wyrównującej podsypce z kruszywa i skleić wyłącznie ich krawędzie. Jest też czwarte rozwiązanie, czyli podłoga na legarach na gruncie. Na zaizolowanej płycie z betonu układane są wykonane z drewna legary. Muszą znajdować się w równych odstępach od siebie. Na nich wykonujemy podłogę z desek lub drewnopochodnych płyt. Warto pomiędzy legarami umieścić mineralną wełnę, gdyż w ten sposób wyciszymy podłogę i poprawimy izolację termiczną. Musimy jednak pamiętać o tym, że podłoga drewniana na legarach na gruncie zmniejsza wysokość pomieszczeń. Wynika to z tego, że jej grubość wynosi nawet 10 cm.

 

Kiedy potrzebna jest hydroizolacja podłogi na gruncie?

Czasami zdarza się, że poza izolacją przeciwwilgociową oraz termiczną trzeba zadbać też o hydroizolację. Wymaga tego podłoga w garażu na gruncie. Zwykle jest to konieczne również w piwnicy i innych pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności. Jeśli o tym zapomnimy, woda z podłoża szybko zacznie przenikać do wnętrza budynku, w tym do elementów konstrukcyjnych. Przyczynia się to także do namnażania się mikroorganizmów, głównie pleśni i grzybów, które powodują nieprzyjemny zapach i powstawanie korozji. Do wykonania hydroizolacji wykorzystuje się specjalną masę bitumiczną. Na rynku są preparaty, które można nakładać bezpośrednio na izolację termiczną ze styropianu. W ich składzie nie ma rozpuszczalników, dlatego nie wchodzą w reakcje chemiczne.

Wymiana starej podłogi na gruncie

Warto wiedzieć, jak zrobić wylewkę betonową na gruncie oraz w jaki sposób ją wymienić, jeśli popęka. Zwykle tego typu prace remontowe wymagają poprawy izolacji cieplnej i przeciwwilgociowej. Konieczne jest więc podwyższenie poziomu podłogi poprzez zrobienie dodatkowej warstwy o grubości ok. 15 – 20 cm. Czasami wymaga to nie tylko usunięcia wcześniej położonych warstw, ale i zagłębienia się w gruncie.

Jeżeli podłoga na gruncie jest wykonana na legarach, jej remont nie powinien być bardzo męczący. Nieco inaczej wygląda sytuacja, kiedy na spodzie znajduje się beton. Trzeba go skuć, pogłębić pomieszczenie nawet o 25 cm, a później wyrównać podłoże i utwardzić je przynajmniej 5 cm warstwą chudego betonu. Następnie na nowo kładziemy izolację przeciwwilgociową, ocieplenie o odpowiedniej grubości, folię, a na koniec wykańczamy podłogę jastrychem lub inną, wybraną przez siebie metodą. Ile styropianu potrzeba na podłogę na gruncie? Zalecana warstwa to 10 – 15 cm.

 

Podłoga na gruncie – najczęściej popełniane błędy

Tak naprawdę popełnienie błędu w czasie wykonywania podłogi na gruncie może zdarzyć się każdemu, nawet bardzo doświadczonej osobie. Jednym z tych najczęściej powtarzanych jest nieodpowiednie zagęszczenie podbudowy. Nie należy używać gruzu i ziemi wyróżniającej się dużą zawartością organiczną, ponieważ to może powodować niekontrolowane ruchy podłoża. Dlaczego niewłaściwe zagęszczenie podbudowy jest błędem? Zwykle prowadzi to do pękania podłogi i nierównego osiadania betonowych płyt. Ciekawe jest to, że sygnały świadczące o popełnieniu takiego błędu mogą nie pojawić się od razu, tylko po pewnym czasie, przykładowo po kilku miesiącach.

Kolejna kwestia to nieubicie podsypki. Trzeba to zrobić, jeżeli istnieje ryzyko osiadania podłogi. Pulchny grunt doprowadzi do pęknięć na styku posadzki i ścian, które najpierw będą drobne, a później zaczną się pogłębiać. Wtedy należy przeprowadzić remont podłoża, a to dodatkowy wydatek, zajmuje to też sporo czasu. Niektórzy majsterkowicze szukają sposobów na to, aby nieco przyspieszyć wykonanie podłogi na gruncie i rezygnują np. z dylatacji obwodowej. To duży błąd, gdyż bez niej podkład może mocno napierać na ściany i w rezultacie popękać. Jednocześnie trzeba zwrócić uwagę na to, aby szczeliny dylatacyjne nie był za duże, bo wtedy na podłodze będą widoczne charakterystyczne wgłębienia (zwłaszcza jeśli pokryjemy ją wykładziną winylową lub innym, równie miękkim materiałem). Niezbyt dobrym rozwiązaniem jest też zamontowanie przewodów bezpośrednio pod ociepleniem. Płynąca nimi gorąca woda będzie się wychładzać, dlatego lepiej położyć je na warstwie ocieplenia, zanim przygotujemy podkład podłogowy.

Nierzadko problemem podczas wykonywania podłogi na gruncie jest dobór właściwego jastrychu tworzącego wierzchnią warstwę. Musimy dopasować go do sposobu wykończenia posadzki. Trzeba pamiętać o tym, że jastrych musi być suchy, kiedy postanowimy ułożyć na nim panele czy płytki. W przypadku jastrychu anhydrytowego maksymalna graniczna wilgotność to 0,5%. Dla jastrychu cementowego wartość ta zależy od rodzaju wykończenia: Dla drewnianej podłogi to 2%, a dla płytek 4%.

Należy wspomnieć również o tym, że na jakość wykonania podłoża mają wpływ takie czynniki, jak nadmierne nasłonecznienie czy duży przeciąg. Na skutek ich oddziaływania podłoga będzie nierównomiernie wysychać, a na jej powierzchni pojawią się pęknięcia i zarysowania. To samo dzieje się w sytuacji, gdy nieodpowiednio zadbamy o utwardzający się jastrych cementowy. Jeśli będzie on wysychał za szybko, zacznie się kurczyć, a więc pękać. Z tego względu po położeniu cementowego jastrychu przez 10 dni trzeba zwilżać go wodą. Żeby prawidłowo wykonać podłogę na gruncie od początku do końca, zwróćmy też uwagę na stosowane materiały, w tym termoizolacyjne. Nie możemy wykorzystać tych przeznaczonych do ocieplania ścian, gdyż mają nieco inne właściwości. Zła termoizolacja przyczyni się do nadmiernej utraty ciepła z pomieszczenia, w dodatku nie zapewni odpowiedniej nośności poszczególnych warstw podłogi.