Olejowanie to jeden z popularnych sposobów zabezpieczania drewna przed działaniem niekorzystnych czynników zewnętrznych. Metodę tę uznaje się nie tylko za skuteczną, ale również ekologiczną. Chcesz dowiedzieć się, jak za pomocą oleju zaimpregnować drewniane meble, podłogę czy ogrodowe konstrukcje? Oto przydatne wskazówki.

Dlaczego zabezpieczenie drewna jest tak ważne?

Drewno jest naturalnym materiałem, który wyróżnia się solidnością oraz eleganckim wyglądem. Do budowy mebli czy różnego rodzaju konstrukcji wykorzystuje się je w postaci surowych desek lub belek. To powoduje, że drewno jest narażone na oddziaływanie promieni UV, wilgoci, niskiej i wysokiej temperatury. Ponadto nie ma ono zapewnionej odpowiedniej ochrony przed zagrożeniami biologicznymi, np. insektami i rozwojem grzybów. Za sprawą impregnacji drewniane budowle i przedmioty stają się trwalsze, a do tego ładniej się prezentują. Nie trzeba się wtedy obawiać, że zniszczą się one na skutek ciągłych opadów deszczu, narażenia na długotrwałe działanie promieni słonecznych lub kontaktu z wilgotnym podłożem.

Wiele osób zastanawia się, jak zaimpregnować drewno, aby było dobrze chronione przed działaniem wszystkich niekorzystnych czynników zewnętrznych. Najbardziej popularne są metody powierzchniowe, czyli pokrywanie materiału odpowiednimi preparatami. Jest ich wiele do wyboru, dlatego mogą pojawić się wątpliwości, czym zaimpregnować drewno, żeby osiągnąć oczekiwane rezultaty. Obecnie jedną z najczęściej wybieranych metod impregnacji jest olejowanie, czyli zabezpieczanie drewnianej powierzchni olejem. To pozwala na zamknięcie porów, a także podkreślenie koloru i rysunku słojów. Używany do olejowania preparat wnika w głąb drewna, co skutecznie zapobiega jego zniszczeniu. Impregnacja z wykorzystaniem oleju daje estetyczny, naturalny efekt i nie trzeba się obawiać o powstanie mało eleganckiej, sztucznej powłoki. Inną ekologiczną metodą impregnacji jest zastosowanie wosku, jednak nie wnika on tak głęboko w drewno. To dobry sposób na zabezpieczenie mebli, pozostałe przedmioty oraz drewniane konstrukcje lepiej jest olejować.

Olejowanie drewna – jaki olej wybrać?

Czym impregnować drewno domowym sposobem, aby mieć pewność, że jest dobrze zabezpieczone przed wilgocią i innymi niekorzystnymi czynnikami? Okazuje się, że nadaje się do tego każdy olej roślinny: Lniany, rzepakowy czy kokosowy. Ponieważ tego typu preparaty znajdziemy w swojej kuchni, olejowanie drewnianych powierzchni nie powinno okazać się kłopotliwe czy kosztowne. Możemy też zdecydować się na zakup specjalnego oleju do zabezpieczania drewna w sklepie. Co ciekawe, przeważnie są to także preparaty roślinne, ale pozbawione protein w składzie.

Impregnacja drewna olejem jadalnym to dobry sposób na zabezpieczenie np. mebli, desek do krojenia, wiele osób wykorzystuje go także do olejowania podłóg. Jednak trzeba pamiętać, że nie wszystkie jadalne oleje mają takie same właściwości. Dla przykładu ten tłoczony z nasion lnu bardzo szybko twardnieje, tworząc na powierzchni drewna mocną powłokę. Preparaty rzepakowe i sojowe zapewniają nieco mniej twardą warstwę, ale mimo to skutecznie chronią przed zanieczyszczeniami oraz działaniem wilgoci. Olejowanie drewna olejem kokosowym oraz oliwą pozwala na jego zabezpieczenie przede wszystkim przed wysuszeniem. Jednak może się zdarzyć, że po użyciu jadalnego oleju drewniana powierzchnia po pewnym czasie zacznie nieprzyjemnie pachnieć, do czego dochodzi na skutek kontaktu z tlenem. Z tego względu specjaliści radzą, aby do olejowania wykorzystywać środki niejadalne.

Wśród dostępnych w sklepach preparatów przeznaczonych do olejowania drewna wyróżnia się bezbarwne i barwiące. Pierwsze wymienione mają w składzie głównie niejadalny olej roślinny lub mieszankę kilku, w przypadku niektórych znajdziemy w nim też dodatek żywicy zapewniającej powierzchni ochronę przed uszkodzeniami mechanicznymi. Trzeba pamiętać, że preparaty bezbarwne mimo wszystko delikatnie barwią drewno, po wyschnięciu nałożonej warstwy jego odcień staje się bardziej intensywny. Oleje barwiące mają w składzie naturalne pigmenty i pozwalają na uzyskanie eleganckiego, dekoracyjnego efektu. Używając ich, nie tylko podkreślamy rysunek słojów, ale dodatkowo zmieniamy kolor drewna (możliwe jest więc np. olejowanie drewna na biało).

Jest też inny podział środków do olejowania, uwzględniający rodzaj powierzchni, do którego są przeznaczone. Wyróżnia się oleje do drewna: Liściastego, iglastego oraz egzotycznego. Każde z nich ma nieco inną strukturę, różnią się też zawartością żywicy, co wpływa na twardość powłoki i głębokość wnikania preparatu. Niektórzy producenci oferują też środki uniwersalne, za pomocą których można sprawnie wykonać olejowanie drewna dębowego, sosnowego, a nawet hebanowego czy palisandru.

Co więcej, wśród olejów znajdziemy takie twardniejące i nietwardniejące. Te pierwsze mają w składzie naturalne lub syntetyczne żywice, dlatego tworzą twardą, mocną powłokę ochronną. Ponieważ dodaje się do nich również wodorki węgla lub podobne substancje, czas ich schnięcia jest stosunkowo krótki. Olej twardniejący to dobry wybór do zabezpieczania tych powierzchni, które są często używane i bardziej narażone na uszkodzenia oraz oddziaływanie niekorzystnych czynników zewnętrznych. Nadaje się on do takich prac jak olejowanie podłogi sosnowej czy tarasu. Twardniejący preparat można wykorzystać też w innych sytuacjach, zarówno do impregnacji na zewnątrz, jak i wewnątrz budynku. Często jest on polecany osobom planującym np. olejowanie blatu drewnianego w kuchni i łazience. Jednak stosując taki olej w domu, trzeba pamiętać o wywietrzeniu pomieszczenia. Preparaty nietwardniejące zamiast żywic mają w składzie różne sole mineralne. Dobrze chronią powierzchnię przed rozsychaniem się, szarzeniem oraz działaniem wilgoci, ale nie zabezpieczają jej przed ścieraniem i innymi uszkodzeniami mechanicznymi. To powoduje, że za pomocą nietwardniejących środków wykonuje się głównie olejowanie mebli, balustrad i płotów. Jeśli postanowimy wykorzystać je także do zaimpregnowania podłogi czy blatu, konieczne będzie użycie także twardniejącego wosku.

 

Olejowanie drewna na zewnątrz i w domu – jak to zrobić?

Impregnowanie drewna za pomocą oleju nie jest bardzo trudne, dlatego każdy z nas sobie z tym poradzi. Trzeba tylko pamiętać o kilku ważnych zasadach, wtedy na pewno uda nam się wszystko wykonać prawidłowo. Bez względu na to, co zamierzamy zaimpregnować, drewno trzeba oczyścić, nawet jeśli jest surowe, a więc nie zostało jeszcze pokryte farbą czy innymi środkami. W ten sposób pozbędziemy się zanieczyszczeń i otworzymy pory, co ułatwi olejowi wnikanie do głębszych warstw drewna. Jeśli planujemy olejowanie stołu lub innego mebla, warto rozważyć jego rozkręcenie, aby ułatwić sobie precyzyjne pokrycie powierzchni preparatem. Żeby późniejsze składanie mebla nie zajęło dużo czasu, warto przygotować sobie odpowiedni sprzęt, może to być akumulatorowa wkrętarka.

Oczyszczone drewno trzeba odpylić przy użyciu wilgotnej szmatki, a potem poczekać, aż wyschnie. Potem możemy przejść do naniesienia pierwszej warstwy oleju, do czego przyda się pędzel lub bawełniana ściereczka. Preparat do olejowania nakładamy na drewniane powierzchnie wzdłuż usłojenia, tak samo jak bejcę. Nie musimy zachowywać ostrożności, aby nie zaaplikować za dużej ilości oleju. Jeśli do tego dojdzie, możemy zetrzeć jego nadmiar po określonym przez producenta czasie (czasami jest to tylko kilka minut, a niekiedy godzina, należy to sprawdzić na opakowaniu). Przeważnie impregnowanie drewna przy użyciu oleju trzeba powtórzyć minimum trzy razy, w zależności od tego, jak często będzie ono narażone na działanie wilgoci i podobnych czynników. Istotne jest to, że olejowanie należy regularnie powtarzać. Jeśli drewno ma częsty kontakt z wodą, trzeba to robić co kilka miesięcy, w przypadku np. mebli stojących w salonie czy sypialni taką impregnację powinno się wykonywać raz w roku.

Jeżeli planujemy zabezpieczyć olejem drewno znajdujące się na zewnątrz, musimy zrobić to w odpowiedni dzień. Temperatura nie powinna przekraczać 30 st. C, a maksymalna wilgotność powietrza to 70%. Nie należy olejować powierzchni, jeśli zapowiadane są opady deszczu. Nie powinniśmy robić tego także w pełnym słońcu. Czasami przed nałożeniem na drewno oleju trzeba zastosować inny środek, żeby wypełnić drobne pęknięcia, aby nie były widoczne po impregnacji. Specjalny podkład pod olejowanie daje lepsze efekty niż użycie zwykłej masy szpachlowej czy mieszanki zrobionej z kleju i pyłu powstającego w czasie szlifowania drewna.

 

Najczęściej powtarzane błędy podczas olejowania

Mimo że olejowanie drewna nie jest skomplikowane, to wystarczy chwila nieuwagi, żeby popełnić błąd. Przeważnie wynika to z tego, że nie zapoznajemy się z instrukcją i nie stosujemy do zaleceń producenta dotyczących np. określonej temperatury otoczenia lub czasu schnięcia pojedynczej warstwy. Błędem jest również aplikowanie za małej ilości oleju. Jeśli naniesiemy bardzo cienką warstwę, preparat nie będzie mógł wniknąć w głąb drewna, co nie zapewni mu pełnej ochrony przed promieniami UV, wilgocią itp. W sytuacji, gdy zaaplikujemy za dużo oleju, jego nadmiar trzeba zetrzeć ściereczką. Jeżeli tego nie zrobimy, warstwa będzie bardzo długo się utwardzać i pozostanie lepka.

Żeby drewno po olejowaniu dobrze się prezentowało, musimy bardzo starannie je do tego przygotować. Należy precyzyjnie je oczyścić, inaczej po pewnym czasie powierzchnia będzie inaczej się wybarwiać w poszczególnych miejscach, zauważalna może być też różnica w intensywności połysku. Przeznaczone do impregnacji olejem podłoże ma być czyste, pozbawione starych warstw lakieru czy farby, a dodatkowo suche. Preparat naniesiony na wilgotne drewno nie wyschnie, co spowoduje, że stracimy swój cenny czas.