Piła tarczowa to niezbędny element tnący w każdym zakładzie stolarskim. Jest to narzędzie rotacyjne w kształcie okrągłego brzeszczotu, którego zadaniem jest cięcie zarówno drewna, jak i materiałów drewnopochodnych. Gdy już zaopatrzymy swój warsztat w taki produkt, warto pamiętać, że jest on już naostrzony przez producenta, jednak po pewnym czasie się stępi. Dlatego powinniśmy mieć na uwadze kilka kwestii technicznych, takich jak prawidłowe ostrzenie.

Przyczyny stępienia piły tarczowej

Użytkowanie piły tarczowej sprawia, że prędzej czy później ulegnie ona stępieniu. Najczęstszą przyczyną jest przegrzanie się tarczy, co objawia się zmianą koloru powierzchni oraz wierzchołków ostrza. Powodem jest zbyt duży nacisk tarczy szlifującej na powierzchnię drewna, które podlega obróbce, a także zbyt twarda tarcza niedopasowana do materiału, z którym pracujemy, lub szlifowanie bez chłodziwa. Stępienie piły często wynika również z nieprawidłowego montażu ostrzy. 

Jeśli używamy piły do cięcia drewna lub materiałów drewnopodobnych, takich jak sklejka po zakończeniu pracy piła jest często oblepiona żywicą, ziemią, kawałkami drewna czy klejem. Wszystkie te substancje wpływają na ostrość zębów piły i dokładność cięcia. Gdy tniemy czystą piłą cięcia są gładkie i płynne, natomiast brudna piła może powodować szarpanie obrabianego materiału. 

Jak rozpoznać, że piła jest stępiona?

Wyostrzanie piły tarczowej jest konieczne wtedy, gdy na jej osłonach w pobliżu silnika elektrycznego odczuwalne jest silne ciepło. Wzrostowi temperatury czasem może towarzyszyć także pojawienie się dymu. Jak wspomniano wcześniej, silne nagrzanie się piły prowadzi także do zmiany koloru powierzchni tarczy i wierzchołków ostrza. 

Podczas pracy stępioną piłą możemy zauważyć, że na obrabianym drewnie pojawiają się ciemne plamy – są to ślady sadzy. Plamom może także towarzyszyć charakterystyczny zapach spalonego drewna. Poza tym, sygnałem do naostrzenia piły jest jej głośna praca i szarpanie. Cięcie może trwać także dłużej niż zazwyczaj, a sama piła faluje lub wygina się na boki.

 

Czego używać do ostrzenia piły tarczowej?

Warto wiedzieć, że do wyostrzenia piły tarczowej dobrze jest wykorzystywać tarczę szlifującą z białego lub szarego korundu. Tarcza powinna mieć średnią ziarnistość i twardość, a także porowatą lub bardzo porowatą strukturę ze spoiwem bakelitowym lub ceramicznym. Użycie jej z pewnością zapewni skuteczne ostrzenie.

Najprostszym rozwiązaniem na naostrzenie piły tarczowej jest zaniesienie jej do zakładu specjalizującego się w wykonywaniu tego typu prac, który oferuje kompleksową usługę ostrzenia przez automatyczne ostrzarki. Takie miejsca dają gwarancję użycia profesjonalnego sprzętu, a także dobrze przeprowadzonego zadania (pracownicy takich miejsc mają zazwyczaj bogate doświadczenie).

Jeśli korzystamy z pił tarczowych do cięcia twardych materiałów, takich jak metal czy kamień, musimy liczyć się z tym, że będą się one bardzo szybko tępić, a przez to wymagać częstego ostrzenia. W takiej sytuacji optymalnym rozwiązaniem jest zakup urządzenia do ostrzenia, co znacznie obniży koszty eksploatacyjne. 

O czym pamiętać podczas ostrzenia piły tarczowej?

Ostrzenie piły przebiega w kilku etapach. Na początku trzeba pamiętać o dokładnym wyczyszczeniu piły ze wszystkich zabrudzeń, takich jak żywica czy ziemia. Brudna piła nie zostanie prawidłowo naostrzona, a czysty produkt można łatwiej ocenić pod kątem ewentualnych uszkodzeń ostrzy lub korpusu. 

Właściwe ostrzenie piły powinno przebiegać od natarcia i przyłożenia, co oznacza, że musi być wykonane od „czoła” i od „tyłu” ostrza i przeprowadzone w stosunku 1:3, czyli 1 raz od natarcia i 3 razy od przyłożenia. Dzięki zastosowaniu takiego systemu ostrzenia można sprawić, że piła będzie zdatna do użytku o wiele dłużej bez konieczności ponownego przeprowadzania całego procesu. Trzeba także pamiętać, że nie powinno się oszczędzać na ostrzeniu piły tarczowej, szczególnie wtedy, gdy jest ona bardzo często wykorzystywana w profesjonalnym tartaku.

Jak przedłużyć sprawność piły?

Pamiętajmy, że zęby tnące piły tarczowej mogą być ostrzone wiele razy, w zależności od rodzaju piły może być to od kilkudziesięciu do nawet kilkuset ostrzeń. Proces z pewnością przedłuża żywotność piły, jednak nie zawsze się opłaca. Jeśli naszej pile brakuje już większości zębów, warto się zastanowić, czy ponowne ostrzenie ma sens. Narzędzie pozbawione kilku ostrzy nie działa prawidłowo i nie tnie tak precyzyjnie, jakbyśmy tego oczekiwali. W takiej sytuacji warto się zastanowić nad kupnem nowej piły. 

 

Ostrzenie piły tarczowej domowymi sposobami

Czasami piła stępi nam się w najmniej oczekiwanym momencie i nie jesteśmy w stanie zawieźć jej do profesjonalnej ostrzarni. Wówczas możemy zastosować doraźne ostrzenie, które zapobiegnie wymuszonej przerwie w pracy. W tym celu przyda nam się pilnik, który przeciągamy po każdym zębie. Pamiętajmy, żeby po każdej części przejechać pilnikiem tyle samo razy, gdyż w ten sposób zęby będą miały taką samą długość. Najczęściej wystarczą 2-3 pociągnięcia, aby piła cięła prawidłowo. Do naostrzenia piły z trójkątnymi i nachylonymi zębami nada się pilnik o kącie nachylenia 40 stopni lub w kształcie płaskiego trójkąta. Piły ze wzmocnionymi zębami można ostrzyć płaską stroną półokrągłego pilnika.