Jak zrobić kompostownik?

Ostatnio aktualizowane: 08.11.24

 

Podczas prac w ogrodzie czy na działce zwykle zostaje sporo odpadków roślinnych. Nie powinniśmy ich palić czy wyrzucać, lepiej przeznaczyć je na kompost, który jest źródłem niezbędnych, łatwo przyswajalnych składników odżywczych. Jednak wcześniej należy zbudować kompostownik, w którym swobodnie można przechowywać rozkładające się resztki. Pomysły na tego typu konstrukcję znajdziesz w naszym artykule.

Przydomowy kompostownik – dlaczego warto go mieć?

Charakterystyczny, drewniany kompostownik można było zauważyć już kilkadziesiąt lat temu na działkach należących do naszych rodziców czy dziadków. Obecnie pojawia się on coraz częściej w przydomowych ogródkach, ponieważ wiele osób chce żyć bardziej ekologicznie, w stylu less waste lub nawet zero waste. Założenie kompostownika daje możliwość przygotowywania kompostu z resztek: Liści, skoszonej trawy, obierków, fusów z herbaty, a nawet niektórych chwastów. Dzięki temu nie musimy się zastanawiać, co zrobić z pozostałościami po wykonanych w ogrodzie porządkach, nie trzeba też martwić się o ich utylizację. Kompost jest cennym źródłem organicznej materii i pomaga w poprawieniu struktury gleby, spulchnia ją i wzbogaca w tlen (nawet tę bardzo ciężką i gliniastą). Ponadto zasila on uprawy i to bez ryzyka, że doprowadzimy do ich przenawożenia czy zatrucia, czego trudno jest uniknąć podczas stosowania nawozów sztucznych. Należy wspomnieć też o tym, że kompost to dobra alternatywa dla agrowłókniny, a więc znajduje zastosowanie jako podłoże pod roślinami: Zapobiega parowaniu wody, a do tego hamuje wzrost niechcianych chwastów.

Nie ma jednego, ściśle określonego sposobu na to, jak zrobić kompostownik na działce. W tej kwestii dużo zależy od naszej kreatywności, materiałów, jakimi dysponujemy, a także ilości wolnej przestrzeni. Wyróżnia się kompostowniki:

• Otwarte – są zbudowane z 4 ścian, przeważnie powstają z siatki lub desek. To modele, które należy umieszczać w takim miejscu, aby możliwy był odpływ nadmiaru wilgoci oraz dostęp niezbędnych organizmów, w tym bakterii (nie może to być np. podłoże betonowe).

• Zamknięte – zwykle są to drewniane lub plastikowe, zamykane pojemniki z otworami zapewniającymi stałą wentylację powietrza. W takich kompostownikach rozkład organicznej materii przebiega szybciej ze względu na zatrzymywanie ciepła.

• Naturalne pryzmy – najtańszy i najłatwiejszy sposób na pozyskanie kompostu. Wystarczy wydzielić na działce miejsce, w którym będziemy składować roślinne odpadki i właśnie tam je umieszczać, tworząc stertę.

• Obrotowe – podwiesza się je na specjalnej, obrotowej konstrukcji. To pozwala na łatwe mieszanie powstającego kompostu i jego napowietrzanie. Takie konstrukcje mogą być wykonane z metalu lub plastiku.

Jak zrobić kompostownik – od czego zacząć?

Wiele osób nie wie, jak założyć kompostownik. Pracę nad nim powinniśmy zacząć od znalezienia odpowiedniego miejsca na składowanie roślinnych resztek. Musi być ono osłonięte od wiatru i słońca, aby kompost nie przesychał. Trzeba też zadbać o przepuszczalne podłoże. Domowy kompostownik zwykle umieszcza się od strony północno-zachodniej lub północnej. Ważne jest to, aby mieć do niego łatwy dostęp i w razie potrzeby móc szybko wyrzucić kolejne roślinne resztki. Jednocześnie warto zadbać o to, żeby konstrukcja nie wpływała negatywnie na to, jak prezentuje się ogród i cała posesja.

Jak duży ma być kompostownik? Zaleca się, aby jego wymiary wynosiły maksymalnie: Szerokość – 150 cm i wysokość – 120 cm. Jeżeli konstrukcja będzie większa, dostęp powietrza do środka składowanego kompostu może być ograniczony. Utrudnia to namnażanie się pożytecznych mikroorganizmów, a także dżdżownic. Tym samym resztki nie będą przekształcać się w cenną dla gleby próchnicę, tylko zaczną gnić i bardzo nieprzyjemnie pachnieć.

 

Jak zrobić kompostownik z desek?

Kompostownik z desek jest łatwy do wykonania, a jeśli zbudujemy go starannie, na pewno będzie ładnie się prezentować. Co jest nam potrzebne do pracy? Musimy przygotować: 4 paliki o odpowiedniej długości (do 120 cm), dużą ilość desek, perforowaną folię, siatkę, gwoździe oraz młotek. Przechodzimy do miejsca, w którym ma stanąć kompostownik i w jego rogach wbijamy paliki. Deski warto zaimpregnować specjalnym preparatem kupionym w sklepie, aby wzmocnić strukturę drewna oraz zabezpieczyć je przed oddziaływaniem niekorzystnych czynników zewnętrznych (przede wszystkim wilgoci). Następnie przycinamy deski na odpowiednią długość, do czego może przydać się piła tarczowa do drewna. Mocujemy je do palików za pomocą gwoździ i młotka, zostawiając między nimi kilkucentymetrowe odstępy (to zapewni stałą cyrkulację powietrza). Gdy ściany są już gotowe, mocujemy do desek od środka siatkę oraz perforowaną folię, można wykorzystać w tym celu zszywacz. Konstrukcja jest już gotowa, wystarczy już tylko wyłożyć na dnie warstwę drenażową (przykładowo ze średnio grubych gałęzi) oraz torf.

 

Jak zrobić kompostownik z palet?

Zamiast desek do budowy kompostownika możemy bez przeszkód wykorzystać stare palety. Potrzebujemy 4 sztuk, trzy ustawiamy pionowo pod kątem prostym w stosunku do siebie. Łączymy je za pomocą gwoździ lub wkrętów do drewna. Czwartą paletę przycinamy w ok. 2/3 wysokości, dłuższą część przykręcamy na górze, a dolna zostaje ruchoma. Możemy wsuwać ją do środka i wysuwać w momencie wyjmowania gotowego kompostu. W razie potrzeby możemy dodatkowo zrobić dach kompostownika z przyciętych na odpowiednią długość desek. Nie jest to konieczne, ale zadaszenie może zapobiec przedostawaniu się do środka za dużej ilości wody. Żeby gotowa konstrukcja dobrze się prezentowała, palety przed złączeniem ze sobą powinniśmy starannie oszlifować i pomalować impregnatem.

Jak zrobić kompostownik z beczki?

Kompostownik ogrodowy z beczki zrobimy nawet w kilkanaście minut, jeśli nie zależy nam na rotacyjnej konstrukcji. Jak wykonać pracę krok po kroku? Jeśli to konieczne, najpierw powinniśmy wyczyścić beczkę, a później wyciąć dno. Ustawiamy ją na ziemi, a później wycinamy na powierzchni niewielkie otwory, przez które do środka będzie przedostawać się powietrze. W takim kompostowniku stosunkowo szybko zachodzą procesy rozkładania się materiału, co wynika z wysokiej temperatury, jaka panuje w jego wnętrzu.

 

Jak zrobić dobry kompost?

Każdy z nas powinien wiedzieć, jak prowadzić kompostownik. Nie jest to bardzo skomplikowane, ale trzeba pamiętać o kilku bardzo ważnych zasadach. Do kompostowania nadaje się większość organicznych odpadów pochodzących z ogrodu i tych produkowanych w domu. W kompostowniku możemy umieścić:

• Liście (wyjątkiem są te z olchy, orzecha i dębu, mają za dużo garbników spowalniających rozkład materii organicznej),

• muł i glony z oczka wodnego,

• cienkie gałęzie,

• skoszoną trawę,

• skorupki jaj,

• resztki warzyw i owoców,

• fusy z herbaty i kawy,

• ziemię z balkonowych skrzynek,

• opadłe owoce,

• pędy chwastów i bylin (bez nasion),

• popiół z kominka i grilla,

• niezadrukowany papier.

Na kompost nie nadają się za to:

• Gruz,

• puszki,

• kamienie,

• zadrukowany papier,

• kości i resztki mięsa,

• rośliny porażone przez choroby,

• nabiał,

• kłącza perzu,

• smażone i solone odpadki kuchenne,

• odchody kotów czy psów,

• zanieczyszczenia z odkurzacza.

Zakładanie kompostownika nie jest trudne, ale początkowo możemy mieć problem z selekcją resztek. Warto więc umieścić w widocznym miejscu listę z informacjami, co sprawdzi się jako kompost, aby przypadkiem nie trafiły do niego szkodliwe odpadki. Powinniśmy dobrze przemyśleć, z czego zrobić kompostownik, żeby później nie okazało się, że dostęp powietrza do środka jest ograniczony. Doprowadzi to do gnicia resztek, w efekcie czego nie będziemy mogli wykorzystać ich do nawożenia ogrodu.

Należy pamiętać o tym, że rozkład kompostu zwykle trwa od kilku miesięcy do nawet roku. W momencie, gdy jest gotowy, zmienia barwę na ciemnobrunatną, ponadto jest lekko wilgotny. Taki nawóz może być stosowany w ogrodzie przez cały rok, ponieważ jest wolno działający. Jeżeli chcemy nieco przyspieszyć procesy rozkładu resztek, możemy:

• Przerzucać kompost – należy go mieszać i przekładać warstwy ze środka do zewnątrz. Czynność tę powinno się powtarzać co 2 – 3 tygodnie.

• Wprowadzić do środka dżdżownice kalifornijskie – przerabiają one organiczną masę w biohumus.

• Stosować wapno – sprawdza się ono, jeśli w kompoście są duże ilości skoszonej trawy. Wapno nie tylko przyspiesza procesy rozkładania się resztek, ale dodatkowo zapobiega ich pleśnieniu.

Jak stosować gotowy kompost?

Kiedy kompost jest już gotowy, należy rozsypać go wokół wieloletnich roślin i na grządkach, powinna to być warstwa o grubości od 2 do 5 cm. W miarę możliwości powinniśmy wymieszać go z wierzchnią warstwą gleby. Tego typu nawóz wykorzystuje się również na trawniku, ale w jego przypadku warstwa powinna być cieńsza, ok. 1 cm. Jeżeli zauważymy, że nie wszystkie resztki całkowicie się rozłożyły, najpierw musimy przesiać kompost przez siatkę z oczkami o średnicy ok. 1,5 – 2 cm. To, co zostanie, zbieramy i przenosimy do kompostownika, aby zacząć przygotowywać nowy nawóz.

 

 

Dodaj komentarz

0 KOMENTARZ