Drewniane schody – dla niektórych staromodne i tradycyjne wyposażenie domu, jednak w wielu przypadkach nadal cieszą się dużą popularnością. Naturalny materiał, którym jest drewno, wprowadza do wnętrz bardzo ciepły, przytulny klimat. Wykonując schody, będziemy mogli sobie pozwolić na dużą różnorodność konstrukcji. Z materiału tego można wyrzeźbić najróżniejsze kształty poręczy, stopni, czy też ozdobnych belek. 

Drewno na schody – popularne gatunki

Decydując się na drewniane schody, pierwszą z decyzji, którą powinniśmy podjąć, jest dobór materiału. Będzie on głównie zależał od możliwości wyrobu danego drewna, a także osobistych upodobań zamawiającego. Duży wpływ na wybór odpowiedniego gatunku materiału ma także cena. W momencie, kiedy staniemy przed decyzją wyboru surowca przeznaczonego na wykonanie schodów do domu, powinniśmy zwrócić uwagę na jego trwałość oraz strukturę. Nowoczesne schody drewniane, które są intensywnie użytkowane, są bardziej narażone na zużycie. Z tego względu powinniśmy zadbać o to, aby materiał, z którego zostały one wykonane był trwały. Sprawi to, że będziemy mogli przez wiele lat cieszyć się ich długim okresem użytkowania. 

W momencie, kiedy wybieramy miejsce, w którym mają znajdować się nasze drewniane schody, istotne jest także to, aby zwrócić swoją uwagę na wpływ otoczenia. Ważną kwestią jest promieniowanie cieplne. Chodzi tutaj nie tylko o naturalnie świecące słońce, ale także zastosowane w budynku grzejniki. Jednostronne ogrzewanie może powodować wypaczanie stopni oraz powstawanie niewielkich rys, oraz pęknięć. Dlatego planując budowę drewnianych schodów, powinniśmy pamiętać o tym, aby pod ich powierzchnią nie umieszczać żadnego źródła ciepła. W przypadku kiedy w pobliżu schodów znajdują się okna, powinniśmy zadbać o to, aby w najgorętsze dni były one odpowiednio przysłonięte, np. żaluzjami. Takie działanie pomoże dodatkowo zapobiec powstawaniu nieestetycznych przebarwień na drewnie. Kolejnym równie istotnym czynnikiem, który bezpośrednio wpływa na jakość drewna, jest wilgotność powietrza. W pomieszczeniach o stałej temperaturze oraz poziomie wilgoci nie powinniśmy się martwić, że schody za szybko się zużyją. 

Aby zadbać o kondycję naszych stopni, powinniśmy o nie odpowiednio dbać. W momencie, kiedy na deskach osadza się pył, kurz oraz piach powierzchnia schodów narażona jest na ścieranie. Aby zapobiec temu zjawisku wiele osób decyduje się na zastosowanie mat oraz wycieraczek, które umieszczane są przed wejściem na schody. Na powierzchniach drewnianych, które zostały poddane procesowi olejowania nie powinna znajdować się woda. Może ona powodować powstawanie ciemnych, bardzo nieestetycznych plam. Wykończenie schodów drewnianych lakierem spowoduje, że będziemy musieli uważać na zarysowania. Po upływie dłuższego czasu użytkowane elementy drewniane wymagają całościowego szlifowania oraz polerowania na nowo. Aby zapobiec powstawaniu zarysowań, wiele osób decyduje się na zakup drewnianej nakładki na schody. Jednak jej minusem jest to, że często powoduje zacieranie stopni.

Podejmując decyzję dotyczącą wyboru odpowiedniego materiału na schody, większość osób kieruje się wyłącznie wyglądem. Kupując drewno przeznaczone na budowę schodów, nie warto skupiać się wyłącznie na danych technicznych wybranego materiału. Znajomość wytrzymałości danego gatunku jest bardzo istotna, lecz coraz większa ilość osób skupia się bardziej na oryginalności wyglądu schodów. Poszczególne materiały wyróżniają się nie tylko barwą, ale także wzorem. Wybór bardziej egzotycznego drewna sprawi, że schody zyskają niepowtarzalny wygląd. 

Oprócz powszechnie znanych schodów bukowych i dębowych na rynku możemy spotkać także wiele egzotycznych, rzadziej spotykanych gatunków. Kolory schodów drewnianych zależą od użytego materiału. W przypadku barwy jasnej, najbardziej popularne są:

♦ sosna – pierścień w obrębie twardzieli ma barwę żółto-białą lub czerwono-białą. Kolor twardzieli jest czerwono-żółty lub czerwono-brązowy. Materiał ten ma dekoracyjny rysunek słojów. Wyróżnia się lekkością, miękkością oraz podatnością do obrabiania.

♦ brzoza – drewno o kolorze żółto-białym lub czerwono-białym. Materiał ten jest gładki, prążkowany, niektóre gatunki mają dekoracyjny, nieco bardziej skomplikowany przebieg.

♦ klon – drewno ma barwę kremową, nieco czerwoną, Materiał ten jest twardy i ciężki. Dobrze się łupie.

♦ buk – naturalny kolor tego materiału to odcienie od żółto-czerwonego do czerwono-brunatnego. Schody wykonane z drewna bukowego mają skłonność do pękania oraz wypaczania się. 

♦ jesion – pierścień znajdujący się w obrębie twardzieli drewna jest prawie biały. Twardziel ma barwę od żółtawej do czerwono-białej. Z czasem przybiera barwę jasnobrązową.

♦ dąb – twardziel ma szaro-żółtą barwę. Z upływem czasu nabiera barwy jasno-, a następnie ciemnobrązowej. Schody dębowe mają skłonność do pękania oraz wypaczania. 

♦ hevea – to kauczukowiec o materiale w kolorze jasnym, na którym znajdują się ciemniejsze smugi. Regularny układ włókien w drewnie pozwala na uzyskanie jednolitej powierzchni deski. 

♦ meranti – twardziel o barwie biało-kremowej. Materiał pod wpływem czasu ciemnieje na kolor różowo-brązowy.

♦ movingui – świeże drewno ma cytrynowo-żółtą barwę, jednak z czasem ciemnieje.

W przypadku barwy ciemnej dużą popularnością cieszą się:

♦ Mahoń – jest to jeden z najbardziej cenionych gatunków drzew. Ma czerwoną barwę oraz bardzo niejednolitą strukturę, co sprawia, że elementy, które zostały wykonane z tego rodzaju drewna, mają oryginalny wygląd. 

♦ Merbau – twardziel o kolorze żółto-brązowym. Pod wpływem oddziaływania promieni słonecznych materiał zmienia kolor na ciemnobrązowy. Drewno wyróżnia się dużą wagą oraz wysoką trwałością. Jest odporne na wilgoć, grzyby, owady oraz stosowanie środków chemicznych.

♦ Wenge – świeża twardziel ma barwę brązową. Pod wpływem promieni słonecznych oraz tlenu poddawana jest procesowi ciemnienia, w wyniku której osiąga kolor od ciemnobrązowego do czarnego.

♦ Amazaque – twardziel początkowo ma kolor żółto-brązowy. Z czasem przybiera barwę czekoladowo-brązowej. Materiał ten nie ma jednolitego koloru. Na jego powierzchni powstają ciemne smugi.

♦ Orzech włoski – twardziel tego gatunku najczęściej przybiera barwę od szarobrązowej do ciemnobrunatnej. Drewno jest podatne na obróbkę. Wyróżnia się niskim stopniem odporności na działanie warunków atmosferycznych.

♦ Sucupira – cytrynowo-żółta twardziel. Pod wpływem dużej ilości światła materiał ten zmienia barwę z żółto-brązowej na ciemnobrązową.

♦ Afromozja – twardziel tego gatunku drewna przybiera barwę żółto-brązową. Rzadziej możemy spotkać także materiał z odcieniem zielonkawym.

Elementy schodów drewnianych

Przy wyborze nie sam materiał jest istotny, ale także konstrukcja schodów drewnianych oraz liczba elementów składowych. Możemy wyróżnić:

♦ policzek – to boczna część (belka) schodów drewnianych.

♦ stopień – jest poziomo ułożoną deską, po której chodzimy (stopnica). Pionowa część stopnia nazywa się podstopnicą. W przypadku schodów ażurowych mamy do czynienia jedynie z elementem zwanym stopnicą.

♦ bieg – nachylona część schodów, która składa się ze stopni. Możemy wyróżnić dwa rodzaje schodów: Jednobiegowe oraz dwubiegowe ze spocznikiem.

♦ spocznik – jest elementem w kształcie poziomej płyty. Służy on do zmiany biegu schodów na półpiętrze, tzw. schody ze spocznikiem. 

♦ podest – pozioma płyta, która usytuowana jest na piętrze. 

♦ podniebienie – część schodów, która została umieszczona pod biegiem.

 

Rodzaje schodów drewnianych

Ze względu na rodzaj konstrukcji możemy wyróżnić cztery typy schodów:

♦ policzkowe – ich podstawę stanowią dwie belki policzkowe. Ten rodzaj schodów wyróżnia się niewielkim rozmiarem, z tego względu możemy z łatwością zaoszczędzić sporą ilość miejsca w naszym domu. Zwykle mają charakter pełny lub ażurowy.

♦ osiodłane – w przypadku tego rodzaju schodów mamy do czyniania z konstrukcją polegającą na tym, że stopnie drewniane na schody nakładane są na zęby wcześniej wycięte w belkach (policzkach).

♦ dywanowe – są one pozbawione belek policzkowych. Od dołu wyglądem przypominają dywan, który swobodnie spływa z górnego piętra.

♦ z giętą poręczą – belki policzkowe oraz balustrady o nieregularnych kształtach sprawiają, że schody z drewna nabierają bardzo efektownego wyglądu.

♦ zabiegowe – drewniane schody wyposażone w skręt biegu, na którym usytuowane są stopnie klinowe w formie wysłużonych trapezów oraz trójkątów.

Koszt schodów drewnianych

Cena za stopień schodów drewnianych wynosi od 150 zł do 800 zł. Wartość całego przedsięwzięcia uzależniona jest od wielu bardzo istotnych czynników. Głównymi są szeroki wybór drewna oraz rodzaj konstrukcji. Tanie schody drewniane do samodzielnego montażu możemy kupić za ok. 1500 zł. Do tego dochodzą dodatkowe koszty, takie jak montaż, czy lakier. Proste schody drewniane wykonywane na indywidualne zamówienie, a szczególnie te z egzotycznego gatunku drewna często okazują się najdroższe. Ich cena może wynosić od kilku do nawet kilkuset tysięcy złotych. Osoby, które decydują się na samodzielne wykonanie, czy też montaż schodów muszą zaopatrzyć się w niezbędne narzędzia, takie jak: Piła tarczowa, szlifierka, wiertarka lub frezarka. Dobry rozwiązaniem jest także zamówienie poszczególnych elementów schodów u stolarza oraz własnoręczny montaż. Dzięki temu zaoszczędzimy część gotówki.

 

Wymiary stopni oraz projekt schodów

Zastanawiasz się, jak zrobić schody drewniane zewnętrzne oraz wewnętrzne? Tworząc projekt schodów istotne jest to, aby były one wygodne. Pomimo tego, że schody montowane w domach jednorodzinnych są projektowane zgodnie z przepisami, to część z nich jest niewygodna. Schody powinny być dostosowane do wielkości stopy oraz długości kroku człowieka. Jest to średnio ok. 70 cm w przypadku mężczyzn oraz 62 cm w przypadku kobiet. Z tego względu wybierając projekt schodów, zwróćmy uwagę, czy spełniona jest następująca zależność:

♦ 2 x wysokość stopnia + szerokość stopnia = 60 cm – 65 cm

♦ Wysokość nad schodami nie może być mniejsza niż 205 cm.

Podstawowe wymiary schodów:

♦ wysokość stopnia (15 cm – schody bardzo wygodne, 16 cm – wygodne, 17 cm – przeciętne, 19 cm – podrzędne).

♦ szerokość stopni (32 cm – bardzo wygodne, 30 cm – wygodne, 20 cm – przeciętne, 25 cm – podrzędne)

♦ szerokość stopni (co najmniej 25 cm, najwęższe miejsce – 10 cm, schody wygodne – 16 cm).

♦ zwis podnóżka (2 – 3 cm) – element ten nie jest obowiązkowy, ale często stosowany dla wygody.

♦ szerokość biegu (minimum 80 cm, bieg wygodny – 100 cm).

♦ liczba stopni w jednym biegu (maksymalnie 17 szt., w schodach wygodnych 10 – 12 szt., minimalnie 3 szt.).

♦ wysokość balustrady (minimum 90 cm, w przypadku dzieci i osób starszych wskazana jest poręcz montowana na wysokości 75 cm).

Montaż schodów drewnianych krok po kroku

Budowa schodów drewnianych nie jest trudnym zadaniem. Do montażu belek policzkowych będą potrzebne dwie osoby. W przypadku stopni i podstopnic powinniśmy poradzić sobie w pojedynkę. Każdy ze stopni należy usytuować na wandze, czyli na belce policzkowej. Najlepiej przymocować je za pomocy kleju do drewna. Dodatkowo można wykorzystać kątowniki, które przymocowujemy na wkręty. W przypadku balustrady oraz barierki musimy zadbać o to, aby oba wymienione elementy były stabilnie przymocowane do podłoża. W ostatnich latach popularne są samonośne schody drewniane, które zwykle wymagają specjalistycznego montażu. W ich przypadku zamierzonych prac lepiej nie wykonywać samodzielnie.